Οι Τέσσερις Εξετάσεις (Ι)

Η διάγνωση προϋποθέτει κατ' αρχήν να εντοπισθούν όλα τα σημάδια της ασθένειας και, στην συνέχεια, να αντιστοιχηθούν με γνωστές παθολογίες (δηλαδή, με τα πρότυπα και τις ασθένειες, που εξετάζονται σε ακόλουθες ενότητες).
Στην Κινεζική Ιατρική, τα συμπτώματα της ασθένειας εντοπίζονται μέσω των τεσσάρων εξετάσεων, δηλαδή επιθεωρώντας, ακούγοντας και μυρίζοντας, ρωτώντας και ψηλαφώντας.
Η διάγνωση δεν περιορίζεται σε αντικειμενικά ποσοτικά σημάδια προσδιορισμένα από τον γιατρό, καθώς έτσι οδηγεί σε βιοϊατρική πράξη.
Περισσότερο εξαρτάται από πληροφορίες που συγκεντρώνονται με το ‟γυμνό μάτι‟ κ τις λοιπές αισθήσεις του θεραπευτή, σε συνδυασμό με τις απαντήσεις του θεραπευομένου στις ερωτήσεις του θεραπευτή.
Η Κινεζική Ιατρική δεν στοχεύει κυρίως στην θεραπεία συγκεκριμένων συμπτωμάτων, τα οποία θεωρούνται ως η ‟κορυφή‟ της συνολικής κατάστασης, αλλά περισσότερο στην θεραπεία της υποκείμενης ‟ρίζας‟ της νόσου.
Η διάγνωση είναι μία πολύπλοκη διαδικασία, επειδή ένα μεμονωμένο σύμπτωμα στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν παρέχει επαρκή βάση για αποτελεσματική θεραπεία. Ένα σύμπτωμα μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνον όταν γίνει κατανοητή η αιτία του. Και η αιτία μπορεί να γίνει κατανοητή μόνον όταν όλα τα συμπτώματα συσχετιστούν με προσοχή.
Για παράδειγμα, η δίψα συνήθως οφείλεται σε καταστροφή των υγρών ή σε yin κενότητα. Ωστόσο, δίψα χωρίς αυξημένη πρόσληψη υγρών μπορεί να υποδεικνύει, ότι η παροχή του υγρού στο στόμα εμποδίζεται είτε από στάση του αίματος είτε από φλέγμα - καταρροή.
Για να προσδιοριστεί η ακριβής αιτία, θα πρέπει να αναζητηθούν περισσότερες ενδείξεις. Πολύ συχνά, ενδείξεις παρέχει η όψη, η γλώσσα και ο σφυγμός, καθώς αντικατοπτρίζουν ανεπαίσθητες αλλαγές, που οδηγούν σε βαθύτερες παθολογικές διεργασίες κρυμμένες στο σώμα.

1. Επιθεώρηση
Κατά την επιθεώρηση, η προσοχή επικεντρώνεται στο πνεύμα, στο σώμα και την στάση του, στην επιδερμίδα του προσώπου, στο δέρμα και την σάρκα, στο κεφάλι και το πρόσωπο, στην γλώσσα και την επικάλυψή της.

Πνεύμα
Στο διαγνωστικό πλαίσιο, ‟πνεύμα‟ σημαίνει την γενική ζωτικότητα* του θεραπευομένου, όπως εκδηλώνεται στο πρόσωπο και τα μάτια, στην στάση του σώματος και στο παράστημα. Ο κύριος σκοπός ελέγχου του πνεύματος είναι να προσδιοριστεί η σοβαρότητα της ασθένειας.

Σθεναρός - εύρωστος
Εάν ο θεραπευόμενος έχει καθαρό μυαλό, καθαρή ομιλία, λαμπερά μάτια και ζωηρές αντιδράσεις, αυτό μπορούμε να το χαρακτηρίσουμε ως ‟σθένος**‟.
Όποια και αν είναι η κατάσταση, η πρόγνωση θα είναι μάλλον καλή.

Απαθής - καταπτοημένος
Εάν ο θεραπευόμενος έχει συγκεχυμένο νου, σύγχυση ομιλίας, άτονα - άψυχα μάτια και ασθενείς αντιδράσεις, σε σοβαρές δε περιπτώσεις ‟θολό πνεύμα‟ (μερική ή ολική απώλεια της συνείδησης), μπορούμε να το χαρακτηρίσουμε ως ‟απάθεια***‟.
Συχνά, δείχνει κακή κατάσταση του ‟ορθού qi‟ και ως εκ τούτου μία φτωχή πρόγνωση.

Το σώμα και η στάση του
Η επιθεώρηση του σώματος στο σύνολό του, η στάση του σώματος και το παράστημα, προσφέρουν μία ποικιλία δεδομένων.
Η γενική εμφάνιση του σώματος ενημερώνει τον θεραπευτή σχετικά με την κράση του θεραπευομένου.
  • Ένα λεπτό νευρώδες σώμα μπορεί να δείχνει yin κενότητα.
  • Ένα παχύ πλαδαρό σώμα μπορεί να δείχνει yang κενότητα.
  • Στάση: Συχνά αποκαλύπτει πληροφορίες σχετικά με την ζέστη και το κρύο.
Παραδείγματα:
  • Αυτοί που είναι σε κουλουριασμένη στάση του σώματος, μπορεί να υποφέρουν από κρύο.
  • Αυτοί που απλώνουν χέρια και πόδια έξω από τα κλινοσκεπάσματα ή από μακριά - ζεστά ρούχα, μπορεί να υποφέρουν από ζέστη.

Χροιά προσώπου
Η χροιά του προσώπου κατηγοριοποιείται σε λευκό, κόκκινο, κίτρινο, πράσινο-μπλε και μαύρο (τα χρώματα των Πέντε Φάσεων).
Καθένα από αυτά έχει πολλαπλές σημασίες και, ως εκ τούτου, πρέπει να συσχετιστεί και με άλλα σημεία.
Οι γενικές γραμμές έχουν ως εξής:
  • Μία λευκή (ξεθωριασμένη) χροιά δείχνει κενότητα.
  • Μία κόκκινη χροιά δείχνει ζέστη.
  • Μία μαραμένη - κίτρινη χροιά (χλωμή, κίτρινη χροιά, όπως το χρώμα των ξερών φύλλων) είναι ένα σημάδι κενότητας του αίματος. Μία πιο έντονη κίτρινη χροιά είναι σημάδι ίκτερου.
  • Μία πράσινη-μπλε χροιά μπορεί να υποδηλώνει σοβαρό κρύο, πόνο ή στάση του αίματος.
  • Μία μαύρη χροιά δείχνει κενότητα στο νεφρό, πρότυπο κρύου, στάση του αίματος ή συσσώρευση υγρών.

Γλώσσα και επίχρισμα
Η επιθεώρηση της γλώσσας και του επιχρίσματός της είναι ένα εξαιρετικά εκλεπτυσμένο στοιχείο της διάγνωσης.
Η γλώσσα δίνει κυρίως στοιχεία για την κενότητα και την αναπλήρωση, όπως και για το κρύο και την ζέστη.
  • Μία χλωμή γλώσσα μπορεί να σημαίνει yang κενότητα, διπλή κενότητα qi και αίματος ή εξωτερικό βλαπτικό κρύο.
  • Μία κόκκινη γλώσσα είναι ένδειξη ζέστης.
  • Μοβ στίγματα πάνω στην γλώσσα, συνήθως στο περιθώριο, δείχνουν στάση του αίματος.
  • Ένα λεπτό λευκό επίχρισμα είναι φυσιολογικό και παρατηρείται επίσης σε ήπιες ασθένειες.
  • Ένα παχύ επίχρισμα μπορεί να υποδηλώνει την παρουσία υγρασίας ή φλέγμα.
  • Ένα παχύ γλοιώδες επίχρισμα σημαίνει φλέγμα.
  • Ένα κίτρινο επίχρισμα δείχνει ζέστη.
Το χρώμα των διαφόρων τμημάτων της γλώσσας και η κατανομή του επιχρίσματος παρέχουν στον θεραπευτή περαιτέρω πληροφορίες. Επιπλέον, υπάρχουν πολλές ανωμαλίες στο σχήμα και στο σώμα της γλώσσας, που παρατηρούνται σε σοβαρές ασθένειες.

2. Ακούγοντας και μυρίζοντας
Η ακρόαση και η όσφρηση έχουν χαρακτηριστεί ως μία εξέταση επειδή η Κινεζική λέξη wén σημαίνει: να ακούω και να μυρίζω ταυτόχρονα.
Στην ακρόαση, ο θεραπευτής αφουγκράζεται τον ήχο της φωνής, την αναπνοή, τον βήχα και τον λόξιγκα. Αυτά βοηθούν κυρίως στον προσδιορισμό κενότητας και κορεσμού στο σώμα.
Για παράδειγμα, αδροί κ δυνατοί ήχοι αποτελούν συνήθως μέρος ενός προτύπου κορεσμού, ενώ οι χαμηλοί, αμυδροί ήχοι αποτελούν μέρος ενός προτύπου κενότητας.
Οι οσμές του σώματος, της αναπνοής, των φλεγμάτων και του κολπικού εκκρίματος βοηθούν στην ανίχνευση της φύσης της ασθένειας και τον εντοπισμό του βλαπτικού στοιχείου, που την προκαλεί.
Οι περισσότερες προσωπικές οσμές συνήθως αξιολογούνται έμμεσα, μέσω της έρευνας****.

[Συνεχίζεται...]


Οι Τέσσερις Εξετάσεις (ΙΙ)
Οι Τέσσερις Εξετάσεις (ΙΙΙ)


Πηγή:
Nigel Wiseman, Εισαγωγή στην Κινεζική Ιατρική



* vitality
** spiritedness: δηλαδή πλήρης από ζωντάνια, δυναμική, ευρωστία.
*** spiritlessness: δηλαδή έλλειψη ενεργητικότητας, ενδιαφέροντος ή ενθουσιασμού.
**** Ο θεραπευτής παρακολουθεί τον ασθενή όταν μιλάει με δυνατή ή βροντερή φωνή, σημείο υπερβολής ενέργειας ή με χαμηλή, που σχεδόν δεν ακούγεται φωνή, σημείο ανεπάρκειας ενέργειας. Η συμπεριφορά ενός λιγομίλητου και επιφυλακτικού ασθενή, υποδηλώνει δυσαρμονία κρύου, ενώ η ανεξέλεγκτη ομιλία, δυσαρμονία ζέστης. Η διαπεραστική οσμή του ιδρώτα, μπορεί να οφείλεται σε προσβολή ανέμου, ζέστης ή υγρασίας. Η δυσάρεστη αναπνοή είναι σημείο ζέστης στο στομάχι.