Πρόληψη
Στον αγώνα κατά της ασθένειας, η Κινεζική κουλτούρα δίνει μεγάλη έμφαση στην πρόληψη, όσο και την θεραπεία. Η υγεία διατηρείται με την απόκτηση και την διατήρηση της εσωτερικής ισορροπίας και σε εξωτερική αρμονία με τον μακρόκοσμο. Αυτό επιτυγχάνεται με την ρύθμιση των τροφών, την ένδυση και την άσκηση ανάλογα με την εποχή. Σε κάθε δεδομένη στιγμή, ο άνθρωπος θα πρέπει να έχει ποικίλη διατροφή, ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες και την αποφυγή ακροτήτων σε ανάπαυση και άσκηση. Το κλειδί για την υγεία είναι η ισορροπία.
Οι Κινέζοι δεν έχουν μόνον μεθόδους πρόληψης της ασθένειας, αλλά ένα σύνολο πρακτικών, συμπεριλαμβανομένης της άσκησης και της διαιτολογίας, που έχουν σχεδιαστεί για να βρίσκονται σε φόρμα και να βελτιώνουν την υγεία τους, που το ονομάζουν ‟life nurturing: γαλουχώντας την ζωή‟. Πηγαίνοντας με την φύση και τις εποχές (shun ying tian shi): πρόκειται για μία σημαντική έννοια στην Κινεζική τέχνη ‟γαλούχησης της ζωής‟.
Θεραπεία
Για την θεραπεία της νόσου η Κινεζική Ιατρική προσφέρει πολλούς διαφορετικούς τρόπους: ‟ιάματα‟, βελονισμό και θεραπεία με μόξα*, βεντούζες, Tui na (μασάζ) και διαιτητική θεραπεία. Ενώ ο βελονισμός στην Ιαπωνία και την Δύση είναι πιο δημοφιλής, στην Κίνα έχει δευτερεύουσα σημασία σε σχέση με την θεραπεία με ‟ιάματα‟.
Αρχές θεραπείας
Όποιο ιδιαίτερο θεραπευτικό σχήμα και αν εφαρμόζεται, οι περισσότερες αρχές είναι οι ίδιες. Σε γενικές γραμμές η βασική αρχή ‟συμπλήρωση της ανεπάρκειας και αποστράγγιση της υπεραφθονίας‟ καθοδηγεί την θεραπεία. Με άλλα λόγια η θεραπεία στοχεύει, να παράσχει αυτό, που λείπει από το σώμα και να αφαιρέσει, ότι είναι επιβλαβές ή σε περίσσεια. Έτσι, όταν το yin είναι σε ανεπάρκεια, εφαρμόζεται μέθοδος για την συμπλήρωση του yin. Όταν το yang είναι σε ανεπάρκεια, εφαρμόζεται μέθοδος για την συμπλήρωση του yang. Όταν βλαπτικοί παράγοντες, όπως ο άνεμος, το κρύο, η υγρασία και η καλοκαιρινή ζέστη, είναι παρόντες, θα πρέπει να αφαιρεθούν από το σώμα.
‟Ιάματα‟
Τα Κινεζικά ‟ιάματα‟ είναι φυσικά προϊόντα φυτικά, ζωικά ή ορυκτά. Παρόλο που συχνά αναφέρονται ως ‟βότανα‟, περίπου ένα 25% είναι στην πραγματικότητα προϊόντα από ζώα ή ορυκτά. Στο κείμενο αυτό χρησιμοποιείται η λέξη ‟medicinal‟, που εκφράζει την πραγματική φύση των συστατικών, που χρησιμοποιούνται στην Κινεζική Ιατρική θεραπεία. Σε ένα Κινεζικό φαρμακείο, τα συστατικά εξακολουθούν, ως επί το πλείστον, να αναγνωρίζονται
ως φύλλα, μίσχοι, φλοιοί, κοχύλια, δέρματα κλπ, τα οποία έχουν υποστεί επεξεργασία με απλούς τρόπους (ξήρανση, κοπή) για την διευκόλυνση της αποθήκευσής τους, την μείωση της τοξικότητας ή για την ενίσχυση της δράσης τους.
Τα ‟ιάματα‟ διαθέτουν συγκεκριμένες δράσεις και ενδείξεις, που σχετίζονται με γνωστές ιδιότητές τους. Χρησιμοποιούνται, συνήθως, σε συνδυασμό με αρκετά άλλα, για να συντεθεί μία φόρμουλα.
Τα συστατικά της φόρμουλας υπόκεινται σε επεξεργασία, για να παράγουν ένα αφέψημα, χάπι, σκόνη ή πάστα. Τα αφεψήματα - ‟ιάματα‟ βρασμένα σε νερό, είναι μακράν η πιο κοινή μορφή επεξεργασίας. Παραδοσιακά, οι θεραπευόμενοι παίρνουν ένα πακέτο ‟ιαμάτων‟, που βράζουν στο σπίτι για τον εαυτό τους. Σήμερα, τουλάχιστον έξω από την ηπειρωτική Κίνα, υπάρχουν έτοιμα τέτοια αφεψήματα σε κόκκους ή σε μορφή σκόνης (κάτι σαν στιγμιαίος καφές), που επιτρέπουν στον θεραπευόμενο, να τα παρασκευάσει εύκολα.
Η φύση του ‟ιάματος‟
Είναι καυτό, ζεστό, δροσερό ή κρύο. Αυτές οι ιδιότητες ονομάζονται ‟τέσσερις φύσεις‟ ή ‟τέσσερα qi‟. Αφού το ζεστό και το δροσερό είναι απλώς πιο ήπια σε θερμοκρασία από ότι το καυτό και το κρύο, οι τέσσερις φύσεις είναι στην πραγματικότητα μόνον δύο. Επιπλέον, ορισμένα ‟ιάματα‟ εξισορροπούνται, που σημαίνει πως είναι ούτε ζεστά, ούτε κρύα. Τα ζεστά και καυτά ‟ιάματα‟ χρησιμοποιούνται για την θεραπεία προτύπων κρύου. Τα δροσερά και κρύα ‟ιάματα‟ χρησιμοποιούνται για την θεραπεία προτύπων ζέστης.
Γεύση: Υπάρχουν πέντε βασικές γεύσεις: ξινό, πικρό, γλυκό, αψύ - δριμύ [acrid, το αψύ συνδυάζει το καυτερό με το πικρό] και αλμυρό, που σχετίζονται με τις πέντε φάσεις και ως εκ τούτου με τα πέντε σπλάχνα: τα ξινά εισχωρούν στο κανάλι του ήπατος, τα πικρά εισχωρούν στο κανάλι της καρδιάς, τα γλυκά εισχωρούν στο κανάλι του σπλήνα, τα αψιά εισχωρούν στο κανάλι του πνεύμονα και τα αλμυρά εισχωρούν στο κανάλι του νεφρού. Στην πράξη, όμως, οι σχέσεις των Πέντε Φάσεων είναι λιγότερο σημαντικές από ότι άλλες, γνωστές δράσεις: το ξινό έχει δράση στυπτική, το πικρό στεγνώνει και παροχετεύει, το γλυκό συμπληρώνει και χαλαρώνει την ένταση, το αψύ διαλύει - διασκορπίζει και κινεί, ενώ το αλμυρό μαλακώνει την σκληρότητα [χαλαρωτική δράση].
‟Φέροντας‟
Παράγοντες που δρουν στο ανώτερο μέρος του σώματος, περιγράφονται ως ‟upbearing: φέρουν προς τα πάνω‟, εκείνοι που δρουν στο κάτω μέρος του σώματος ως ‟downbearing: φέρουν προς τα κάτω‟. Παράγοντες που δρουν στην επιφάνεια του σώματος, περιγράφονται ως ‟floating: επιπλέοντες‟. Παράγοντες που δρουν στο εσωτερικό του σώματος, ονομάζονται ‟sinking: βυθιζόμενοι‟. Παράγοντες που ‟φέρουν προς τα πάνω‟ και ‟επιπλέοντες‟, αναφέρονται γενικά ως ‟upfloating: επιπλέοντες προς τα πάνω‟ και είναι yang στην φύση τους. Παράγοντες που
‟φέρουν προς τα κάτω‟ και είναι ‟βυθιζόμενοι‟, αναφέρονται γενικά ως ‟downsinking: βυθιζόμενοι προς τα κάτω‟ και είναι yin στην φύση τους.
Δράσεις
Τα ‟ιάματα‟ ασκούν διάφορες δράσεις. Εδώ δίνονται μερικά παραδείγματα:
♦ Εξωτερική επίδραση: προωθούν την εφίδρωση, έτσι ώστε να εξαλειφθούν εξωτερικοί βλαπτικοί παράγοντες. Τα περισσότερα από αυτά είναι αψιά και ‟επιπλέουν προς τα πάνω‟. Μερικά είναι ζεστά και θεραπεύουν τον κρύο άνεμο, άλλα είναι κρύα και θεραπεύουν τον ζεστό άνεμο.
♦ Καθαρισμός ζέστης: χρησιμοποιούνται για την θεραπεία της εσωτερικής ζέστης στο σώμα. Γενικά είναι κρύα, πικρά και ‟φέρουν προς τα κάτω‟.
♦ Καθίζηση: ονομάζεται και ‟κάθαρση‟. Αναφέρεται στην δράση της απελευθέρωσης των εντέρων. Γενικά είναι κρύα, πικρά και ‟φέρουν προς τα κάτω‟.
♦ Μεταμορφώνοντας την υγρασία: εξαλείφουν την υγρασία. Ονομάζονται έτσι επειδή η λέξη huà: μεταμόρφωση χρησιμοποιείται, για να υποδηλώσει την σταδιακή καταστροφική (ή δημιουργική) αλλαγή. Είναι κυρίως ζεστά και αψιά.
♦ Επανόρθωση του qi: χρησιμοποιούνται στην θεραπεία στασιμότητας του qi. Έχουν γενικά αψιά γεύση.
♦ Ηρεμώντας το συκώτι και κατασβένοντας τον άνεμο: θεραπεύουν εσωτερική ανακίνηση του ανέμου στο συκώτι.
♦ Άνοιγμα των στομίων: χρησιμοποιούνται για την θεραπεία του θολωμένου πνεύματος (απώλεια συνείδησης) με πρότυπα εμπλοκής. Δεν χρησιμοποιούνται σε πρότυπα κενότητας.
♦ Συμπλήρωση: χρησιμοποιούνται για την θεραπεία της κενότητας. Τα συγκεκριμένα ‟ιάματα‟ περιλαμβάνουν συμπλήρωση του qi, συμπλήρωση του yang, συμπλήρωση του αίματος και συμπλήρωση του yin. Τα περισσότερα έχουν γλυκιά γεύση.
♦ Εξασφάλιση και σύσφιξη: χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο της απώλειας υγρών στην θεραπεία της εφίδρωσης, της χρόνιας διάρροιας, της σπερματόρροιας και σε σοβαρές περιπτώσεις κολπικών εκκρίσεων. Τα περισσότερα είναι στυπτικά.
Βελονισμός
Ο βελονισμός περιλαμβάνει την εισαγωγή μεταλλικών βελονών στην σάρκα, για να επηρεάσουν την ροή του qi στα κανάλια και στο δίκτυο των αγγείων.
Ο τρόπος με τον οποίο επηρεάζεται το qi, εξαρτάται από τις θέσεις, στις οποίες εισάγονται οι βελόνες, την κατεύθυνση της εισαγωγής και από τον τρόπο χειρισμού τους μετά την εισαγωγή.
Μία αίσθηση που έχει ο θεραπευόμενος (και ο θεραπευτής), που είναι γνωστή ως ‟άντληση qi‟, επιτυγχάνεται με τον χειρισμό της βελόνας, κάτι που θεωρείται από πολλούς θεραπευτές ως μία ουσιώδη συνιστώσα της επιτυχημένης θεραπείας.
Οι βελόνες, συνήθως, διατηρούνται τοποθετημένες για ένα δεδομένο χρονικό διάστημα, κατά το οποίο μπορούν να προστεθούν βοηθητικές τεχνικές, για την ενίσχυση του θεραπευτικού αποτελέσματος.
Οι βελόνες, συνήθως, εισάγονται σε συγκεκριμένα σημεία, που ονομάζονται ‟σημεία βελονισμού‟**. Τα περισσότερα σημεία βρίσκονται στα κανάλια, ενώ άλλα βρίσκονται εκτός των καναλιών.
Ο ερεθισμός που προκαλείται από την βελόνα σε κάθε βελονιστικό σημείο, παράγει ορισμένα θεραπευτικά αποτελέσματα, τοπικά, όπως ανακούφιση πόνου, οιδήματος ή υπερτονίας. Επιπλέον, η διέγερση των σημείων του καναλιού είναι γενικά ικανή, να παράγει θεραπευτικά αποτελέσματα όχι μόνο τοπικά, αλλά και σε απομακρυσμένες θέσεις. Για παράδειγμα το LI-4 (He gu), ένα σημείο μεταξύ του αντίχειρα και του δείκτη στο κανάλι του Παχέως Εντέρου (που περνά μέσα από το σαγόνι), βρέθηκε να είναι αποτελεσματικό στην θεραπεία του πονόδοντου.
Μπορούμε να χειριστούμε με διάφορους τρόπους τις βελόνες, για να συμπληρώσουν ή να αποστραγγίσουν. Για παράδειγμα, όταν μία βελόνα εισάγεται υπό γωνίαν, προς την κατεύθυνση στην οποία ρέει το qi του καναλιού, αυτό χρησιμεύει για την προώθηση συμπληρώματος. Εάν μία βελόνα εισάγεται υπό γωνίαν, αντίθετα με την κατεύθυνση στην οποία ρέει το qi, αυτό δημιουργεί ένα ερέθισμα αποστράγγισης.
Βελονισμός ή Acumoxatherapy;
Ο Κινεζικός όρος Zhen jiu σημαίνει κυριολεκτικά ‟needlemoxibustion‟, αντανακλώντας το γεγονός ότι αυτή η θεραπεία περιλαμβάνει τον βελονισμό και το ζέσταμα με μόξα πάνω ή κοντά στο σώμα. Ο Αγγλικός όρος ‟acumoxatherapy‟ είναι, συνεπώς, πιο ακριβής από ότι ο όρος ‟βελονισμός‟.
Πηγή:
Nigel Wiseman, Εισαγωγή στην Κινεζική Ιατρική
*moxibustion και acumoxatherapy: Θερμοθεραπεία και καπνισμός. Συνδυασμός 15 - 20 βοτάνων, με κύριο συστατικό την αψιθιά (Artemisia vulgaris), το οποίο υπάρχει αυτοφυές και στην Ελλάδα. Τα υπόλοιπα συστατικά της έχουν σχέση, με ποια αρχαία συνταγή εφαρμόζει το κάθε εργοστάσιο. Χρησιμοποιείται για πάνω από 2.000 χρόνια (στην Ιαπωνία αποτελεί ξεχωριστό είδος θεραπείας).
**Τρήμα: το διά τρήσεως άνοιγμα, τρύπημα, οπή, τρύπα, (ανατ.) πάσα διαμπερής μικρά κοιλότης, συνήθως επί οστών και επί μυικών τοιχωμάτων διαφόρων σπλάχνων. Εξ ου και Τρηματοθεραπεία.
Στον αγώνα κατά της ασθένειας, η Κινεζική κουλτούρα δίνει μεγάλη έμφαση στην πρόληψη, όσο και την θεραπεία. Η υγεία διατηρείται με την απόκτηση και την διατήρηση της εσωτερικής ισορροπίας και σε εξωτερική αρμονία με τον μακρόκοσμο. Αυτό επιτυγχάνεται με την ρύθμιση των τροφών, την ένδυση και την άσκηση ανάλογα με την εποχή. Σε κάθε δεδομένη στιγμή, ο άνθρωπος θα πρέπει να έχει ποικίλη διατροφή, ανάλογα με τις τοπικές συνθήκες και την αποφυγή ακροτήτων σε ανάπαυση και άσκηση. Το κλειδί για την υγεία είναι η ισορροπία.
Οι Κινέζοι δεν έχουν μόνον μεθόδους πρόληψης της ασθένειας, αλλά ένα σύνολο πρακτικών, συμπεριλαμβανομένης της άσκησης και της διαιτολογίας, που έχουν σχεδιαστεί για να βρίσκονται σε φόρμα και να βελτιώνουν την υγεία τους, που το ονομάζουν ‟life nurturing: γαλουχώντας την ζωή‟. Πηγαίνοντας με την φύση και τις εποχές (shun ying tian shi): πρόκειται για μία σημαντική έννοια στην Κινεζική τέχνη ‟γαλούχησης της ζωής‟.
Θεραπεία
Για την θεραπεία της νόσου η Κινεζική Ιατρική προσφέρει πολλούς διαφορετικούς τρόπους: ‟ιάματα‟, βελονισμό και θεραπεία με μόξα*, βεντούζες, Tui na (μασάζ) και διαιτητική θεραπεία. Ενώ ο βελονισμός στην Ιαπωνία και την Δύση είναι πιο δημοφιλής, στην Κίνα έχει δευτερεύουσα σημασία σε σχέση με την θεραπεία με ‟ιάματα‟.
Αρχές θεραπείας
Όποιο ιδιαίτερο θεραπευτικό σχήμα και αν εφαρμόζεται, οι περισσότερες αρχές είναι οι ίδιες. Σε γενικές γραμμές η βασική αρχή ‟συμπλήρωση της ανεπάρκειας και αποστράγγιση της υπεραφθονίας‟ καθοδηγεί την θεραπεία. Με άλλα λόγια η θεραπεία στοχεύει, να παράσχει αυτό, που λείπει από το σώμα και να αφαιρέσει, ότι είναι επιβλαβές ή σε περίσσεια. Έτσι, όταν το yin είναι σε ανεπάρκεια, εφαρμόζεται μέθοδος για την συμπλήρωση του yin. Όταν το yang είναι σε ανεπάρκεια, εφαρμόζεται μέθοδος για την συμπλήρωση του yang. Όταν βλαπτικοί παράγοντες, όπως ο άνεμος, το κρύο, η υγρασία και η καλοκαιρινή ζέστη, είναι παρόντες, θα πρέπει να αφαιρεθούν από το σώμα.
‟Ιάματα‟
Τα Κινεζικά ‟ιάματα‟ είναι φυσικά προϊόντα φυτικά, ζωικά ή ορυκτά. Παρόλο που συχνά αναφέρονται ως ‟βότανα‟, περίπου ένα 25% είναι στην πραγματικότητα προϊόντα από ζώα ή ορυκτά. Στο κείμενο αυτό χρησιμοποιείται η λέξη ‟medicinal‟, που εκφράζει την πραγματική φύση των συστατικών, που χρησιμοποιούνται στην Κινεζική Ιατρική θεραπεία. Σε ένα Κινεζικό φαρμακείο, τα συστατικά εξακολουθούν, ως επί το πλείστον, να αναγνωρίζονται
ως φύλλα, μίσχοι, φλοιοί, κοχύλια, δέρματα κλπ, τα οποία έχουν υποστεί επεξεργασία με απλούς τρόπους (ξήρανση, κοπή) για την διευκόλυνση της αποθήκευσής τους, την μείωση της τοξικότητας ή για την ενίσχυση της δράσης τους.
Τα ‟ιάματα‟ διαθέτουν συγκεκριμένες δράσεις και ενδείξεις, που σχετίζονται με γνωστές ιδιότητές τους. Χρησιμοποιούνται, συνήθως, σε συνδυασμό με αρκετά άλλα, για να συντεθεί μία φόρμουλα.
Τα συστατικά της φόρμουλας υπόκεινται σε επεξεργασία, για να παράγουν ένα αφέψημα, χάπι, σκόνη ή πάστα. Τα αφεψήματα - ‟ιάματα‟ βρασμένα σε νερό, είναι μακράν η πιο κοινή μορφή επεξεργασίας. Παραδοσιακά, οι θεραπευόμενοι παίρνουν ένα πακέτο ‟ιαμάτων‟, που βράζουν στο σπίτι για τον εαυτό τους. Σήμερα, τουλάχιστον έξω από την ηπειρωτική Κίνα, υπάρχουν έτοιμα τέτοια αφεψήματα σε κόκκους ή σε μορφή σκόνης (κάτι σαν στιγμιαίος καφές), που επιτρέπουν στον θεραπευόμενο, να τα παρασκευάσει εύκολα.
Η φύση του ‟ιάματος‟
Είναι καυτό, ζεστό, δροσερό ή κρύο. Αυτές οι ιδιότητες ονομάζονται ‟τέσσερις φύσεις‟ ή ‟τέσσερα qi‟. Αφού το ζεστό και το δροσερό είναι απλώς πιο ήπια σε θερμοκρασία από ότι το καυτό και το κρύο, οι τέσσερις φύσεις είναι στην πραγματικότητα μόνον δύο. Επιπλέον, ορισμένα ‟ιάματα‟ εξισορροπούνται, που σημαίνει πως είναι ούτε ζεστά, ούτε κρύα. Τα ζεστά και καυτά ‟ιάματα‟ χρησιμοποιούνται για την θεραπεία προτύπων κρύου. Τα δροσερά και κρύα ‟ιάματα‟ χρησιμοποιούνται για την θεραπεία προτύπων ζέστης.
Γεύση: Υπάρχουν πέντε βασικές γεύσεις: ξινό, πικρό, γλυκό, αψύ - δριμύ [acrid, το αψύ συνδυάζει το καυτερό με το πικρό] και αλμυρό, που σχετίζονται με τις πέντε φάσεις και ως εκ τούτου με τα πέντε σπλάχνα: τα ξινά εισχωρούν στο κανάλι του ήπατος, τα πικρά εισχωρούν στο κανάλι της καρδιάς, τα γλυκά εισχωρούν στο κανάλι του σπλήνα, τα αψιά εισχωρούν στο κανάλι του πνεύμονα και τα αλμυρά εισχωρούν στο κανάλι του νεφρού. Στην πράξη, όμως, οι σχέσεις των Πέντε Φάσεων είναι λιγότερο σημαντικές από ότι άλλες, γνωστές δράσεις: το ξινό έχει δράση στυπτική, το πικρό στεγνώνει και παροχετεύει, το γλυκό συμπληρώνει και χαλαρώνει την ένταση, το αψύ διαλύει - διασκορπίζει και κινεί, ενώ το αλμυρό μαλακώνει την σκληρότητα [χαλαρωτική δράση].
‟Φέροντας‟
Παράγοντες που δρουν στο ανώτερο μέρος του σώματος, περιγράφονται ως ‟upbearing: φέρουν προς τα πάνω‟, εκείνοι που δρουν στο κάτω μέρος του σώματος ως ‟downbearing: φέρουν προς τα κάτω‟. Παράγοντες που δρουν στην επιφάνεια του σώματος, περιγράφονται ως ‟floating: επιπλέοντες‟. Παράγοντες που δρουν στο εσωτερικό του σώματος, ονομάζονται ‟sinking: βυθιζόμενοι‟. Παράγοντες που ‟φέρουν προς τα πάνω‟ και ‟επιπλέοντες‟, αναφέρονται γενικά ως ‟upfloating: επιπλέοντες προς τα πάνω‟ και είναι yang στην φύση τους. Παράγοντες που
‟φέρουν προς τα κάτω‟ και είναι ‟βυθιζόμενοι‟, αναφέρονται γενικά ως ‟downsinking: βυθιζόμενοι προς τα κάτω‟ και είναι yin στην φύση τους.
Δράσεις
Τα ‟ιάματα‟ ασκούν διάφορες δράσεις. Εδώ δίνονται μερικά παραδείγματα:
♦ Εξωτερική επίδραση: προωθούν την εφίδρωση, έτσι ώστε να εξαλειφθούν εξωτερικοί βλαπτικοί παράγοντες. Τα περισσότερα από αυτά είναι αψιά και ‟επιπλέουν προς τα πάνω‟. Μερικά είναι ζεστά και θεραπεύουν τον κρύο άνεμο, άλλα είναι κρύα και θεραπεύουν τον ζεστό άνεμο.
♦ Καθαρισμός ζέστης: χρησιμοποιούνται για την θεραπεία της εσωτερικής ζέστης στο σώμα. Γενικά είναι κρύα, πικρά και ‟φέρουν προς τα κάτω‟.
♦ Καθίζηση: ονομάζεται και ‟κάθαρση‟. Αναφέρεται στην δράση της απελευθέρωσης των εντέρων. Γενικά είναι κρύα, πικρά και ‟φέρουν προς τα κάτω‟.
♦ Μεταμορφώνοντας την υγρασία: εξαλείφουν την υγρασία. Ονομάζονται έτσι επειδή η λέξη huà: μεταμόρφωση χρησιμοποιείται, για να υποδηλώσει την σταδιακή καταστροφική (ή δημιουργική) αλλαγή. Είναι κυρίως ζεστά και αψιά.
♦ Επανόρθωση του qi: χρησιμοποιούνται στην θεραπεία στασιμότητας του qi. Έχουν γενικά αψιά γεύση.
♦ Ηρεμώντας το συκώτι και κατασβένοντας τον άνεμο: θεραπεύουν εσωτερική ανακίνηση του ανέμου στο συκώτι.
♦ Άνοιγμα των στομίων: χρησιμοποιούνται για την θεραπεία του θολωμένου πνεύματος (απώλεια συνείδησης) με πρότυπα εμπλοκής. Δεν χρησιμοποιούνται σε πρότυπα κενότητας.
♦ Συμπλήρωση: χρησιμοποιούνται για την θεραπεία της κενότητας. Τα συγκεκριμένα ‟ιάματα‟ περιλαμβάνουν συμπλήρωση του qi, συμπλήρωση του yang, συμπλήρωση του αίματος και συμπλήρωση του yin. Τα περισσότερα έχουν γλυκιά γεύση.
♦ Εξασφάλιση και σύσφιξη: χρησιμοποιούνται για τον έλεγχο της απώλειας υγρών στην θεραπεία της εφίδρωσης, της χρόνιας διάρροιας, της σπερματόρροιας και σε σοβαρές περιπτώσεις κολπικών εκκρίσεων. Τα περισσότερα είναι στυπτικά.
Βελονισμός
Ο βελονισμός περιλαμβάνει την εισαγωγή μεταλλικών βελονών στην σάρκα, για να επηρεάσουν την ροή του qi στα κανάλια και στο δίκτυο των αγγείων.
Ο τρόπος με τον οποίο επηρεάζεται το qi, εξαρτάται από τις θέσεις, στις οποίες εισάγονται οι βελόνες, την κατεύθυνση της εισαγωγής και από τον τρόπο χειρισμού τους μετά την εισαγωγή.
Μία αίσθηση που έχει ο θεραπευόμενος (και ο θεραπευτής), που είναι γνωστή ως ‟άντληση qi‟, επιτυγχάνεται με τον χειρισμό της βελόνας, κάτι που θεωρείται από πολλούς θεραπευτές ως μία ουσιώδη συνιστώσα της επιτυχημένης θεραπείας.
Οι βελόνες, συνήθως, διατηρούνται τοποθετημένες για ένα δεδομένο χρονικό διάστημα, κατά το οποίο μπορούν να προστεθούν βοηθητικές τεχνικές, για την ενίσχυση του θεραπευτικού αποτελέσματος.
Οι βελόνες, συνήθως, εισάγονται σε συγκεκριμένα σημεία, που ονομάζονται ‟σημεία βελονισμού‟**. Τα περισσότερα σημεία βρίσκονται στα κανάλια, ενώ άλλα βρίσκονται εκτός των καναλιών.
Ο ερεθισμός που προκαλείται από την βελόνα σε κάθε βελονιστικό σημείο, παράγει ορισμένα θεραπευτικά αποτελέσματα, τοπικά, όπως ανακούφιση πόνου, οιδήματος ή υπερτονίας. Επιπλέον, η διέγερση των σημείων του καναλιού είναι γενικά ικανή, να παράγει θεραπευτικά αποτελέσματα όχι μόνο τοπικά, αλλά και σε απομακρυσμένες θέσεις. Για παράδειγμα το LI-4 (He gu), ένα σημείο μεταξύ του αντίχειρα και του δείκτη στο κανάλι του Παχέως Εντέρου (που περνά μέσα από το σαγόνι), βρέθηκε να είναι αποτελεσματικό στην θεραπεία του πονόδοντου.
Μπορούμε να χειριστούμε με διάφορους τρόπους τις βελόνες, για να συμπληρώσουν ή να αποστραγγίσουν. Για παράδειγμα, όταν μία βελόνα εισάγεται υπό γωνίαν, προς την κατεύθυνση στην οποία ρέει το qi του καναλιού, αυτό χρησιμεύει για την προώθηση συμπληρώματος. Εάν μία βελόνα εισάγεται υπό γωνίαν, αντίθετα με την κατεύθυνση στην οποία ρέει το qi, αυτό δημιουργεί ένα ερέθισμα αποστράγγισης.
Βελονισμός ή Acumoxatherapy;
Ο Κινεζικός όρος Zhen jiu σημαίνει κυριολεκτικά ‟needlemoxibustion‟, αντανακλώντας το γεγονός ότι αυτή η θεραπεία περιλαμβάνει τον βελονισμό και το ζέσταμα με μόξα πάνω ή κοντά στο σώμα. Ο Αγγλικός όρος ‟acumoxatherapy‟ είναι, συνεπώς, πιο ακριβής από ότι ο όρος ‟βελονισμός‟.
Πηγή:
Nigel Wiseman, Εισαγωγή στην Κινεζική Ιατρική
*moxibustion και acumoxatherapy: Θερμοθεραπεία και καπνισμός. Συνδυασμός 15 - 20 βοτάνων, με κύριο συστατικό την αψιθιά (Artemisia vulgaris), το οποίο υπάρχει αυτοφυές και στην Ελλάδα. Τα υπόλοιπα συστατικά της έχουν σχέση, με ποια αρχαία συνταγή εφαρμόζει το κάθε εργοστάσιο. Χρησιμοποιείται για πάνω από 2.000 χρόνια (στην Ιαπωνία αποτελεί ξεχωριστό είδος θεραπείας).
**Τρήμα: το διά τρήσεως άνοιγμα, τρύπημα, οπή, τρύπα, (ανατ.) πάσα διαμπερής μικρά κοιλότης, συνήθως επί οστών και επί μυικών τοιχωμάτων διαφόρων σπλάχνων. Εξ ου και Τρηματοθεραπεία.
