Η Καρδιά, Xīn

Η σχέση των αγγείων με την καρδιά δεν διέφυγε από την προσοχή των πρώιμων γιατρών της Κίνας. Ωστόσο, επειδή το qi ερμηνεύει όλες τις κινήσεις στο σώμα, δεν είχαν κανέναν λόγο να ερευνήσουν για μια μηχανιστική ερμηνεία, όπου η καρδιά θα είναι η αντλία του αίματος.
Οι αρχαίοι Κινέζοι, όπως και οι αρχαίοι Έλληνες, πίστευαν ότι η καρδιά ήταν η έδρα του νου.
Στο Nei Jing αναφέρεται: ‟Η καρδιά κατέχει την θέση του μονάρχη, απ' όπου εκπορεύεται το πνευματικό φως‟.
Αυτή η πολιτική αλληγορία δείχνει ότι η καρδιά μοιάζει με έναν κυρίαρχο, κάποιον που παρέχει ηγεσία και ‟φως‟ για το έθνος.
Με βάση τις έννοιες της δύναμης και του πνευματικού φωτός, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η καρδιά συνδέεται με την φωτιά, το πιο yang στοιχείο στις Πέντε Φάσεις.

Τα όργανα Zang Fu: Τα επικεφαλής εσωτερικά όργανα

Όπως έχει ήδη αναφερθεί, τα εσωτερικά όργανα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, στα συμπαγή Zang και στα κοίλα Fu. Σπλάχνα είναι το ήπαρ, η καρδιά, ο σπλήνας, οι πνεύμονες και τα νεφρά. Αυτά αντιστοίχως είναι συνδυασμένα σε yin-yang ζεύγη με την χοληδόχο κύστη, το λεπτό έντερο, το στομάχι, το παχύ έντερο και την ουροδόχο κύστη. Ωστόσο, τα Fu είναι έξι στον αριθμό, το έκτο είναι ο Τριπλός Θερμαστής. Ειδικά στην θεωρία των καναλιών και του δικτύου των αγγείων, το Περικάρδιο συνυπολογίζεται ως το έκτο σπλάχνο, ώστε να δημιουργεί ένα επιπλέον ζεύγος με τον Τριπλό Θερμαστή.

H υπεροχή των Zang οργάνων
Τα Zang όργανα διαδραματίζουν εξέχοντα ρόλο στη φυσιολογία για τους εξής λόγους:
♦ Το καθένα εκτελεί συγκεκριμένες λειτουργίες στο σώμα.
♦ Έχουν δεσπόζουσα επιρροή επί των Fu. Τα Zang είναι περισσότερο "εσωτερικά" από τα Fu, με τα οποία έχουν συνδεθεί και ως εκ τούτου, Zang και Fu λέγεται ότι έχουν ‟εξωτερική-εσωτερική σχέση μεταξύ τους‟.
♦ Το κάθε ένα κυβερνά άλλα μέρη του σώματος, κυρίως συστατικά στοιχεία του (σάρκα, νεύρα, οστά κλπ).
♦ Κάθε ένα ‟ανοίγει‟ σε ένα συγκεκριμένο ‟άνοιγμα‟ (λχ, στα μάτια, στα αυτιά, στα ρουθούνια, στο στόμα, στην γλώσσα). Σημειώνεται ότι ο όρος ‟άνοιγμα‟ χρησιμοποιείται μεταφορικά ως το εξωτερικό σημείο επαφής, δεδομένου ότι τα μάτια και η γλώσσα δεν αποτελούν ‟ανοίγματα‟ με την φυσική έννοια.

Οι Τρεις Θησαυροί: Qi, Jing και Shen στην Παραδοσιακή Κινεζική Ιατρική

♦ Jing ή Essence, είναι η πηγή της ζωής και είναι ο πιο συμπυκνωμένος Θησαυρός.

♦ Qi, μας δίνει την δυνατότητα να ενεργοποιήσουμε και να κινήσουμε τα σώματά μας και είναι ο πιο εκλεπτυσμένος Θησαυρός.

♦ Shen, είναι η ζωτικότητα πίσω από τα Jing και Qi και είναι ο πιο λεπτοφυής Θησαυρός.

Βασικά συστατικά: Το Αίμα και τα Σωματικά Υγρά

Το Αίμα - Xue

Το αίμα είναι το κόκκινο υγρό που τρέφει ολόκληρο το σώμα.

Παράγεται κυρίως από την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών των τροφών που καταναλώνουμε.

Λειτουργίες του αίματος:

Το αίμα παρέχει τροφή σε κάθε μέρος του σώματος. Προωθείται σε όλο το σώμα μέσω της δράσης του qi.

Σχέση qi και αίματος:

Το αίμα συνδέεται με το qi σε μια σχέση συμπληρωματικότητας, με τον αντίστοιχο τρόπο του yin-yang. Το qi ωθεί το αίμα και το κρατά στα αγγεία. Το αίμα θρέφει το qi και ‟φέρει το qi‟, πράγμα που σημαίνει ότι το διατηρεί στην επιφάνεια και το εμποδίζει να εκτρέπεται, του επιτρέπει να ρέει ομαλά.

Ειδικές μορφές του αίματος:

Το ήπαρ και η καρδιά (καθώς και τα μέρη του σώματος που ελέγχονται από αυτά τα σπλάχνα) έχουν το δικό τους αίμα, το οποίο αναφέρεται ως ηπατικό και καρδιακό αίμα.

Το ‟αίμα του συκωτιού‟ και το ‟αίμα της καρδιάς‟ βρίσκονται σε μια σχέση yin-yang με το qi του συκωτιού και το qi της καρδιάς, αντίστοιχα.

Βασικά συστατικά: Το Essence και το Qi

Το Essence

Το essence (ή ‟ουσιώδες qi‟) είναι αποθηκευμένο στον νεφρό.

Προέρχεται από δύο πηγές, από τους γονείς του ατόμου πριν από την γέννησή του και από τα θρεπτικά συστατικά που προσλαμβάνονται κατά την διάρκεια της ζωής του ατόμου.

Η έννοια του essence χρησιμοποιείται για να εξηγήσει την αναπαραγωγή, την ανάπτυξη, την εξέλιξη και την γήρανση.

Λειτουργίες του essence:

♦ Αναπαραγωγή: Το essence του άνδρα και αυτό της γυναίκας σμίγουν για να παράγουν απογόνους.

♦ Ανάπτυξη και εξέλιξη: Καθώς το essence του νεογέννητου γίνεται σταδιακά ισχυρότερο, το παιδί μεγαλώνει και αναπτύσσεται.

♦ Γήρανση: Μετά την ωρίμανση, το απόθεμα του σώματος σε essence μειώνεται σταδιακά, με αποτέλεσμα την επιδείνωση της υγείας και την πτώση του σθένους στις προχωρημένες ηλικίες.

Παθολογίες του essence:

Το essence είναι επιρρεπές σε ανεπάρκεια. Οι εκδηλώσεις της ανεπάρκειας διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία, στην οποία εμφανίζεται η ανεπάρκεια.

♦ Όταν το essence είναι ανεπαρκές σε μικρά παιδιά, προκαλεί προβλήματα ψυχικής και σωματικής ανάπτυξης.

♦ Όταν το essence καθίσταται ανεπαρκές σε πιο προχωρημένη ηλικία, οδηγεί σε σημάδια πρόωρης γήρανσης και πρόωρη απώλεια των διανοητικών ικανοτήτων.

Το δίκτυο οργάνων Zang Fu

Ξύλο: Συκώτι, Χοληδόχος κύστη

Φωτιά: Καρδιά, Λεπτό έντερο (και δευτερευόντως Τριπλός Θερμαστής και Περικάρδιο)

Γη: Σπλήνας, Στομάχι

Μέταλλο: Πνεύμονας, Παχύ έντρο

Νερό: Νεφρά, Ουροδόχος κύστη

Yin-Yang υπερβολή και ανεπάρκεια

Ανισορροπία του yin και του yang μπορεί να προκύψει με δύο τρόπους. Είτε η μία πλευρά καθίσταται ισχυρότερη από την άλλη, είτε η μία πλευρά εξασθενεί σε σχέση με την άλλη.
Ονομάζουμε τις μεταβολές αυτές yin ή yang υπερβολές και ανεπάρκειες.
Υπερβολές προκύπτουν όταν εξωτερικά βλαπτικά στοιχεία εισέρχονται στο σώμα. Τα εξωτερικά βλαπτικά στοιχεία είναι φυσικοί παράγοντες, όπως ο άνεμος, το κρύο, η καλοκαιρινή ζέστη-‟κάψα‟, η υγρασία, η ξηρασία και η φωτιά (ζέστη).
Κάθε ένα ταξινομείται ως yin ή yang (yin είναι το κρύο και η υγρασία, yang είναι ο άνεμος, η καλοκαιρινή ‟κάψα‟, η ξηρασία και η φωτιά). Η είσοδός τους στο σώμα μπορεί να προκαλέσει αύξηση στο yin ή στο yang και η αύξηση αυτή με την σειρά της προκαλεί την ασθένεια.
Το καλοκαίρι, για παράδειγμα, το βλαπτικό στοιχείο καλοκαιρινή ‟κάψα‟ μπορεί να εισέλθει στο σώμα και να προκαλέσει yang υπερβολή, που χαρακτηρίζεται από σημάδια θερμότητας, αυξημένη δραστηριότητα και εξάντληση των υγρών.